Als kind fietste ik op mijn achtste alleen naar school. Mijn moeder zwaaide me uit vanuit de deuropening en ging vervolgens haar eigen gang. ’s Middags stak ik zelf de drukke weg over, haalde een broodje bij de bakker en was op tijd thuis om de hond uit te laten. Mijn ouders vonden dat normaal. Tegenwoordig voelt het bijna revolutionair.
Steeds vaker vraag ik me af: zijn onze kinderen nog écht zelfstandig? Of beter gezegd: krijgen ze überhaupt nog de kans om het te worden?
Veiligheid en controle
We leven in een tijd waarin alles draait om veiligheid, structuur en controle. GPS-horloges, appgroepen voor ouders, toezicht op schoolpleinen – we hebben de touwtjes strak in handen. En hoewel dat deels voortkomt uit liefde en zorg, is het ook een teken van wantrouwen. Niet zozeer in de wereld om ons heen, maar in de vaardigheden van onze eigen kinderen.
Zelfstandigheid ontstaat niet vanzelf. Het is geen knop die op een dag omgaat. Het is een spier die getraind moet worden, en die groeit door vallen en opstaan. Maar juist die “opstaan” laten we steeds minder toe. We vangen kinderen op voordat ze écht vallen. We lossen problemen op voordat ze zich kunnen ontwikkelen. We plannen hun dagen vol zodat ze nooit hoeven nadenken over wat ze zelf zouden willen doen.
Een kind dat nooit alleen een boodschap heeft gedaan, leert niet omgaan met geld. Een tiener die nooit zelf met het openbaar vervoer heeft gereisd, ontwikkelt geen gevoel voor planning of verantwoordelijkheid. En een puber die nog steeds herinnerd moet worden aan zijn huiswerk, leert niet dat uitstel ook gevolgen heeft.
Loslaten en vertrouwen
Begrijp me niet verkeerd: het gaat niet om kinderen aan hun lot overlaten. Het gaat om loslaten met vertrouwen. Om durven zeggen: “Probeer het maar. En als het misgaat, ben ik er.” Die ruimte – om fouten te maken, te leren, en te groeien – is essentieel. Voor hun zelfvertrouwen. Voor hun toekomst.
“Probeer het maar. En als het misgaat, ben ik er.”
Want uiteindelijk willen we allemaal dat onze kinderen opgroeien tot volwassenen die weten wat ze willen, die voor zichzelf opkomen, en die niet bij elk obstakel terugdeinzen. Maar daarvoor moeten we nu iets doen wat misschien nog wel moeilijker is dan controleren: loslaten.
Dus als ik mezelf die vraag stel – zijn onze kinderen nog écht zelfstandig? – dan denk ik: het hangt van ons af. Van wat we toestaan, van hoeveel ruimte we durven geven. Zelfstandigheid begint niet bij hen. Het begint bij ons.
Over Niels
Niels is oprichter van De Sportanen. Hij werkte jaren in de kinderopvang en wist één ding zeker: dát kan beter. Zo ontstond het idee voor de Sportanen – een BSO die de kracht van sport naar een nieuw niveau tilt. Als directeur is hij iedere dag bezig met het organiseren van de BSO volgens zijn visie.
